Jaarbericht van de Instelling Hulp & Recht over het jaar 2008
1. Inleiding
De Landelijke R.K. Instelling Hulp & Recht werd opgericht in 1995 door de Nederlandse
Bisschoppenconferentie en de Konferentie Nederlandse Religieuzen. De instelling heeft haar
bestaansgrond in de erkenning dat binnen de R.K.-Kerk grensoverschrijdend gedrag
plaatsvindt door priesters, diakens en pastoraal werkers, leden van religieuze instituten, en
anderen die betaald of onbetaald werk verrichten binnen de R.K. Kerk.
Ter informatie voegt het bestuur van Hulp en Recht twee overzichten bij van de aantallen
meldingen en klachten in de afgelopen tien jaar (bijlage 1)
De jaren 2006-2007 hebben in het teken gestaan van de herziening van de procedure, het
opstellen van een privacyreglement, reorganisatie, personele wisselingen en
bezuinigingsmaatregelen. In 2008 zijn de eerste ervaringen opgedaan met de nieuwe
procedure, door nieuw aangestelde leden van de Beoordelings- en Adviescommissie (BAC).
2. Meldingen en behandeling van klachten in 2008
Er zijn tien meldingen binnengekomen, waarvan acht hebben geleid tot het indienen van een
klacht. Zes van deze acht klachten zijn door de BAC in behandeling genomen. De overige twee
klachten kon of wilde de klager niet doorzetten.
Van deze zes zaken heeft de BAC in vier gevallen seksueel misbruik aanwezig geacht. De vijfde
zaak betrof ongepast gedrag van de aangeklaagde, maar geen seksueel misbruik. De zesde
zaak betrof een in het verleden door de BAC behandelde zaak, waarbij de schuldig geachte
betrokkene vroeg de zaak opnieuw te bezien. De BAC heeft hiertoe geen aanleiding gezien.
In deze zes zaken heeft de BAC dienovereenkomstig geadviseerd aan de betreffende
bisschoppen.
De vier gevallen waarbij seksueel misbruik aanwezig is geacht hebben gespeeld in de jaren
zeventig en tachtig van de vorige eeuw, waarbij telkens een priester betrokken was. In twee
gevallen was het slachtoffer een minderjarige jongen, in een geval een volwassen man en in het
andere geval een (jong) volwassen vrouw. In één geval was de priester overleden en heeft de
BAC ter zitting klager en een getuige gehoord. In een van deze vier zaken is, na het horen van
betrokkenen, een schikking bereikt.
De nieuw samengestelde BAC heeft in 2008 ervaring kunnen opdoen met de aangepaste
procedure. Daarbij heeft de BAC als inzet gehad, de zaken vlot en met aandacht voor ieders
belangen te behandelen. Wat de organisatie betreft heeft met name de beleidsmedewerker
van Hulp en Recht hier een belangrijk aandeel gehad, terwijl de juridisch adviseurs uiterst
nuttig zijn gebleken bij onder meer het helder formuleren van de klacht. Met de
vertrouwenspersonen is afgesproken dat zij, desgewenst, klager naar de zitting van de BAC
begeleiden en aldus extra steun bieden bij deze, vaak emotioneel belastende, gang. De
ervaringen van het eerste jaar stemmen hoopvol. Weliswaar loopt nog niet alles vlekkeloos,
maar de organisatie en de mensen raken steeds beter op elkaar ingespeeld. De inzet van
alle participanten is goed. Bovendien is de BAC er inmiddels in geslaagd alle in 2008
binnengekomen zaken af te handelen. Voor een toelichting wordt verwezen naar voormeld
overzicht. Deze vlotte afhandeling is belangrijk. De belasting van een lange procedure voor
zowel een klager als een aangeklaagde mag niet worden onderschat.
Het bestuur van Hulp en Recht is zeer content met de nieuwe samenstelling van de BAC: de
gebleken deskundigheid, en de efficiënte werkwijze, in een periode die nieuw was voor
iedere betrokkene.
3. Structuur van de organisatie
In 2008 is de instelling Hulp en Recht op andere wijze gaan werken. Het meldpunt is
ondergebracht bij de beleidsmedewerker, de enige functionaris met deeltijdaanstelling in de
organisatie. De beleidsmedewerker ontvangt de melding, en zorgt zo nodig dat de melding
via de juridisch adviseur tot een klacht wordt die aan de BAC wordt voorgelegd, en die
binnen de door de nieuwe procedure gestelde termijnen.kan worden afgehandeld.
De vertrouwenspersonen zijn in dienst gekomen van de Instelling. De vertrouwenspersonen
zijn thans flexibeler, over het hele land inzetbaar. Zij worden voor 4 jaar benoemd, met
mogelijkheid tot eenmalige verlenging. Deze nieuwe regeling werkt naar tevredenheid.
4. Benoemingen
Voor het bestuur werd een nieuwe voorzitter gevonden, in de persoon van de heer drs J.B.
Waaijer. Deze werd door de Bisschoppenconferentie en de KNR benoemd met ingang van
15 november 2008.
Het bestuur bestond in het verslagjaar 2008 uit de volgende personen:
De heer drs J.B. Waaijer, voorzitter
Vacature, vice-voorzitter
Drs. M.H.A. ter Steeg-van Wayenburg, secretaris
De heer A.J.H. Peek RA, penningmeester
Zuster T. Wijngaard
Pater J.M.C. van Duijnhoven o.f.m.
Vic-Gen. drs. V.G.P.J.M. Schoenmakers
Beleidsmedewerker:
Mevrouw drs K. Feenstra
Met ingang van 17 december 2008 is de heer Mr. P.J.C. Cremers benoemd tot juridisch
adviseur van de Instelling. Hulp en Recht beschikt thans over twee juridisch adviseurs.
5. Financiën
De begroting 2009 van Hulp en Recht is op 6 november 2008 door de KNR, en op 9
december 2008 door de Bisschoppenconferentie goedgekeurd.
6. Activiteiten
Het bestuur heeft vergaderd op 17 januari, 10 april, 26 augustus en 19 november 2008.
Er werd een Privacyreglement ontwikkeld voor de Instelling, dat werd vastgesteld op 19
november 2008. Het is begin januari 2009 met toelichting aan alle betrokkenen bij Hulp en
Recht, aan de Bisschoppenconferentie en aan de KNR toegestuurd.
Er is een eerste outline gemaakt voor een preventieplan. Dit kreeg daadwerkelijk vervolg in
2009.
Op 18 september 2008 heeft een trainingsmiddag voor vertrouwenspersonen
plaatsgevonden. Bedoeling van deze bijeenkomst was, de nieuwe procedure toe te lichten
en in te oefenen.
In de vergadering van 26 augustus is met dank afscheid genomen van voorzitter mevrouw
mr L. Horstink en van vice-voorzitter mr G. Stille.
7. Publiciteit
In het verslagjaar 2008 is geen publiciteit van betekenis gewijd aan het werk van Hulp en
Recht, niet op eigen initiatief en niet op verzoek van anderen. De instelling heeft er de
voorkeur aan gegeven, in rust met nieuwe mensen en met een nieuwe werkwijze ervaring op
te doen.
Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van Hulp en Recht,
9 september 2009